Twoje źródło wiedzy o znanych osobistościach
Jan Hus był średniowiecznym uczonym, teologiem i reformatorem kościelnym. Wśród środowiska naukowego panuje zgoda, że urodził się w południowoczeskim Husincu i uczęszczał do szkoły w pobliskich Prachaticach. Chociaż pochodził z ubogiej rodziny, potrafił się dobrze uczyć i dzięki temu dostał się na Uniwersytet Karola w Pradze, gdzie pogłębił swoje wykształcenie teologiczne i zdecydował się na karierę kapłańską. Zajmował się również muzyką, przerabiał pieśni i zarabiał śpiewem w kościele. W 1396 roku uzyskał tytuł magistra sztuk wyzwolonych na Wydziale Artystycznym i następnie poświęcił się nauczaniu i kazaniom. Postanowił studiować jeszcze specjalistyczny wydział teologiczny, ale uzyskał tylko tytuł bakałarza, ponieważ musiał przerwać studia magisterskie z powodu sporów politycznych.
Hus był członkiem społeczności akademickiej i nauczał na uniwersytecie, ale największe znaczenie przywiązywał do funkcji kapłańskiej i kazań dla szerokich warstw ludowych. Dzięki popularności przeniósł się do Kaplicy Betlejemskiej, która oferowała wystarczającą przestrzeń. W kazaniach krytykował Kościół katolicki i głosił jego naprawę oraz odejście od świeckiego bogactwa, co było wówczas silnym trendem w całej chrześcijańskiej Europie. Dzięki przekonującemu stylowi i przemyślanej argumentacji stał się jedną z czołowych postaci czeskiej reformacji. Z powodu podejrzeń o herezję wszedł w spór z papieżem Aleksandrem V. i został obłożony klątwą, ale Hus mimo to kontynuował kazania. Ten spór udało się rozwiązać dzięki interwencji króla Wacława IV, który stał po stronie nurtu reformatorskiego.
Wkrótce jednak pojawiły się kolejne spory, ponieważ Hus zaczął krytykować odpusty lub krucjaty, co odnowiło wrogość z papieżem. Poprzedni sojusznicy Husa, w tym król, nie byli już tak radykalni i dążyli do dobrych stosunków dyplomatycznych z Watykanem, więc Hus stracił silną pozycję i w oporze przeciwko papieżowi był coraz bardziej osamotniony. Aby uniknąć zakazów kościelnych i móc głosić kazania, udał się na południowoczeską wieś, gdzie kontynuował ostrą krytykę Kościoła katolickiego. Zaczął również wspierać tłumaczenie Biblii na język czeski, aby zwykli ludzie mogli ją czytać i w ten sposób uwolnić się od wpływu skorumpowanych autorytetów kościelnych.
W 1413 roku zwołano Sobór w Konstancji, który miał rozwiązać podziały w Kościele i rozwój herezji. Hus wziął udział w soborze, przekonany, że będzie mógł przedstawić argumenty na poparcie poglądów reformatorskich. Prawdziwym motywem zaproszenia był jednak proces o herezję i Hus został aresztowany krótko po przybyciu. W złych warunkach był więziony do 1415 roku, kiedy na prośbę króla Zygmunta został przeniesiony w lepsze warunki. Przedstawiciele Kościoła żądali odwołania heretyckich wypowiedzi i podczas publicznego przesłuchania potępili kilka cytatów, ale Hus starał się prowadzić debatę i wyjaśnić prawdziwe znaczenie niektórych idei. Sobór nie przyjął obrony i nadal żądał odwołania nauki heretyckiej. Na Husa nalegali również czescy szlachcice, aby ratował swoje życie i odwołał sporne wypowiedzi, ale odmówił i latem 1415 roku został spalony na stosie.
Egzekucja w Konstancji wywołała silny oddźwięk, ponieważ w Czechach Hus miał wielu zwolenników wśród zwykłych ludzi i szlachty, którzy jego spalenie uważali za dyplomatyczny atak na całe Królestwo Czeskie. Sytuację zaostrzyło, gdy w związku z Husem spalono również kaznodzieję Hieronima z Pragi. Idee reformatorskie szybko się rozprzestrzeniały i doprowadziły do rewolucji husyckiej, która wpłynęła na kształt całego Kościoła katolickiego. Jan Hus stał się symbolem autentycznego i wewnętrznie prawdziwego człowieka i założył silną tradycję czeskiego reformatorstwa, do której nawiązywał również prezydent Masaryk.